Pierwiastki śladowe - czy ważne w chorobie nowotworowej - cynk

Cynk należy do grupy pierwiastków śladowych, który odgrywa szereg ważnych funkcji w organizmie człowieka. Najwięcej tego pierwiastka znajduje się w mięśniach czy kościach, a także mózgu, skórze, wątrobie, nerkach, trzustce i śledzionie. Należy zaznaczyć, że jest składnikiem około 300 enzymów, m.in. uczestniczy w regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej organizmu poprzez wpływ na wydalanie dwutlenku węgla w płucach i utrzymywanie prawidłowego pH moczu (anhydraza węglanowa) czy też jest jednym z głównych elementów systemu antyoksydacyjnego organizmu i chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników (dysmutaza ponadtlenkowa SOD).

Cynk będąc mikropierwiastkiem, jest obecny w wielu produktach spożywczych, m.in. w mięsie, mleku i jego przetworach, nasionach roślin strączkowych, jajach, wielu owocach czy warzywa, orzechach i produktach zbożowych z pełnego przemiału. Oczywiście jest także dostępny jako suplement diety.  Jednocześnie jest istotny w prawidłowym rozwoju dzieci, wpływa na poczucie smaku i zapachu, ale również pomaga w funkcjonowaniu komórek, gojeniu się ran i wspiera system immunologiczny w przeciwdziałaniu infekcjom.

Odnotowano, iż jest niezbędny do aktywacji hormonów grasicy, której funkcjonowanie warunkuje rozwój i zachowanie odporności. Wydzielany bowiem przez grasicę hormon stymuluje aktywność limfocytów T oraz produkcję najważniejszego czynnika wzrostu dla komórek tzw. natural killers NK („naturalnych zabójców”). Ponadto, cynk może skracać czas trwania infekcji wirusowych, zwłaszcza w przypadku zastosowania wspomagania siarczanem cynku, w ciągu 24 godzin od pojawienia się pierwszych symptomów przeziębienia. Jednocześnie może mieć korzystne działanie na obniżenie stężenia białka CRP we krwi, a zależność ta może być szczególnie istotna w osób z przewlekłą niewydolnością nerek.

Prowadzone obserwacje wskazały, że cynk może warunkować spadek stężenia cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL w grupie pacjentów diabetologicznych, w porównaniu z osobami zdrowymi, jednakże wymaga to jeszcze ujednolicenia dawek i form chemicznych suplementów, zastosowanych w badaniach. Niestety nie można potwierdzić ochronnego działania cynku w kontekście ryzyka rozwoju choroby niedokrwiennej serca.

W związku z tym, że cynk uczestniczy, zarówno w syntezie insuliny i glukagonu, jak i regulacji ich wydzielania oraz przekazywaniu sygnałów o obecności hormonów. Niedobór tego pierwiastka, może więc obniżać aktywność i wydzielanie insuliny oraz prowadzić do zmniejszonego wychwytu glukozy we krwi, a to przyczynia się do spadku glikemii na czczo oraz redukcji stężenia hemoglobiny glikowanej HbA1c we krwi, będącej markerem wyrównania cukrzycy.

Ze względu na działanie wspomagające układ immunologiczny oraz działanie przeciwzapalne, cynk może mieć uogólniony wpływ na zmniejszenie ryzyka rozwoju wybranych nowotworów, stąd podjęte badania, gdyż np. u osób z rakiem przełyku występowały niedobory cynku u pacjentów, co wskazuje, że ten mikropierwiastek może również pomagać w zapobieganiu schorzeniu. Jednak do tej pory nie wyjaśniano mechanizmów leżących u podstaw tej teorii. Przeprowadzona szeroka analiza wielu badań dowiodła, że wyższa zawartość cynku w diecie związana była z niższym ryzykiem rozwoju nowotworów przewodu pokarmowego, przy czy ocena dotycząca konkretnych lokalizacji nowotworu, wskazała na istotną zależność w odniesieniu do nowotworu jelita grubego. Jednocześnie wysoka podaż cynku w diecie, sprzyja redukcji ryzyka zachorowania na raka trzustki. Ponadto, należy podkreślić, że cynk w niewielkim stopniu związany jest z niższym ryzykiem rozwoju nowotworu piersi oraz nie ma wpływu na rozwój nowotworu prostaty.

Niedobór cynku wynika głównie z niedostatecznego spożycia tego pierwiastka w naszej codziennej diecie, natomiast inne przyczyny wynikają z zaburzeń wchłaniania oraz przewlekłych chorób tj. cukrzyca, nowotwory złośliwe, choroby wątroby i anemia sierpowata. Główne objawy w naszym organizmie to zaburzenia smaku i powonienia, opóźniony rozwój u dzieci, łysienie, wysypki, uszkodzenia skóry, zapalenie jamy ustnej czy powiek, zmniejszona liczba plemników, a także powolne gojenie się ran. Ponadto, można zaobserwować przy znacznych niedoborach zaburzenia rozwoju kości, powiększenie wątroby i śledziony, zmniejszenie wielkości jąder, opóźnienie rozwoju/karłowatość.

Z całą mocą trzeba podkreślić, iż dobrze zbilansowana dieta zwykle dostarcza odpowiednie ilości cynku, jedynie narażeni na niedobór cynku są m.in. dzieci w wieku przedszkolnym, osoby stosujące źle zbilansowaną dietę, ubogą w cynk, kobiety w ciąży i kobiety karmiące, osoby nadużywające alkoholu, osoby, które uległy poważnemu poparzeniu lub rozległym obrażeniom, starsze, leczone lekami diuretycznymi (nadciśnienie), kobiety stosujące doustne środki antykoncepcyjne, osoby po zabiegu częściowego usunięcia jelita lub chorujące na przewlekłe choroby wyniszczające.

Nadmiar cynku może być szkodliwy dla naszego zdrowia. Objawy zbyt dużej ilości cynku w naszym organizmie rozpoznamy po takich objawach jak: nudności, wymioty, utratę apetytu, skurcze żołądka, biegunkę i bóle głowy. Nadmiar cynku występujący przez długi okres czasu może powodować niski poziom miedzi w naszym organizmie, niższą odporność oraz niski poziom

0709 Data dodania 07.09,2023

Aflatoksyny - co z pleśnią w żywności

Zmiany w żywności prowadzące do ich zepsucia zaczynają się wtedy, gdy nie dostrzegamy ich jeszcze gołym okiem, a mimo prowadzą do niekorzystnego wpływu na nasze zdrowie. Gdy są już widoczne, najczęściej produkt uległ już zepsuciu w całości, stąd tak ważnym jest przestrzeganie terminu ważności. Zważywszy na to, że na etykietach produktów spożywczych może być zamieszczona "data minimalnej trwałości" lub "termin przydatności do spożycia", konieczne jest wyjaśnienie - czym różnią się te dwa pojęcia? Czytaj więcej
0709 Data dodania 07.09,2023

Mleko - jeden z najbardziej piętnowanych produktów - czy słusznie?

Szpitalne korytarze huczą od wskazówek przekazywanych wzajemnie przez pacjentów, dotyczących zakazów oraz nakazów żywieniowych obowiązujących podczas leczenia onkologicznego. Niekiedy pojawiają się także informacje wymieniane przez chorych podczas oczekiwania na wizytę lub co gorsza czasami przez lekarzy, to nierzadko legendarne mity żywieniowe, które mogą być nie tylko nieprawdziwe, a czasami nawet niebezpieczne. Właściwe wsparcie żywieniowe w okresie terapii onkologicznej, skutecznie wspomaga organizm w walce z chorobą. Jednym z nich jest całe mnóstwo mitów jakie narosły wokół aspektów zdrowotnych mleka. Czytaj więcej
1108 Data dodania 11.08,2023

Kawa - napój szkodliwy, czy jednak może być zdrowy?

Herbata i kawa to po wodzie najczęściej spożywane napoje na świecie. Biorąc pod uwagę ich popularność nie dziwi fakt, że ludzie zastanawiają się nad ich bezpieczeństwem i wpływem na zdrowie człowieka. Przedmiotem wielu badań naukowych stał się ewentualny związek/oddziaływanie picia herbaty czy kawy na zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory. Nieco szerzej zajmiemy się kawą. Kawa naturalna to palone i zmielone ziarna kawy, będące nasionami kawowca, natomiast tzw. kawa rozpuszczalna zawiera rozpuszczalne substancje pochodzące z suszonej, podwójnie parzonej kawy. Czytaj więcej
1108 Data dodania 11.08,2023

Jajka - co powinniśmy wiedzieć

Jaja kurze należą chyba do najbardziej kontrowersyjnych produktów w naszej diecie. Z jednej strony jest pogląd, że są źródłem dużej ilości cholesterolu, z drugiej zaś badania wskazują, że stanowią cenne źródło białka, witamin i innych ważnych składników odżywczych. Jaka jest więc prawda o jajkach? Czytaj więcej