Talerz zdrowia - przydatne narzędzie do planowania żywienia w onkologii

Talerz zdrowia składa się z produktów, które powinny znaleźć się w codziennej diecie, przy czym to, ile miejsce zajmują poszczególne produkty, nie jest bez znaczenia. Warto zauważyć, że najnowsze zalecenia racjonalnego żywienia są podzielone na sekcje, które wskazują czego należy jeść mniej, czego jeść więcej oraz co warto zamienić. Zasady tego talerza w sposób prosty i bezpieczny, wpisują się w większość zaleceń dla pacjentów w takcie, jak i po leczeniu onkologicznym.

Szczególnie istotne jest bowiem by jeść spore porcje orzechów, ryb, produktów zbożowych, w celu zagwarantowania zdrowia. Są to ogólne zalecenia, które uwzględniają zwłaszcza to co generalnie Polacy jedzą zwykle zbyt mało. Jednocześnie stanowią podstawowe zasady, które produkty należy wybierać częściej, a mianowicie produkty zbożowe pełnoziarniste, różnokolorowe warzywa i owoce (z przewagą warzyw w menu), nasiona roślin strączkowych, ryby (szczególnie tłuste morskie), produkty mleczne niskotłuszczowe (szczególnie fermentowane) oraz różne orzechy i nasiona. Ponadto opisano, jakie produkty należy ograniczyć lub jeśli to możliwe wyeliminować z diety, a mianowicie sól, czerwone mięso i mięso przetworzone, cukier, słodzone napoje oraz fast-food.

W ramach udzielanych praktycznych wskazówek, warto odnieść się do tzw. zdrowych zamienników, np. przetworzone produkty zbożowe należy zamienić na pełnoziarniste produkty zbożowe, mięso czerwone i jego przetwory na ryby, drób, jaja, nasiona roślin strączkowych bądź orzechy. Napoje słodzone warto zastąpić wodą, a także ograniczyć ilość tłuszczu w produktach poprzez zamianę np. produktów mlecznych pełnotłustych na niskotłuszczowe, a obróbkę technologiczną jak smażenie, grillowanie, zastąpić gotowaniem na parze, duszeniem czy pieczeniem.

Uwzględniając rolę warzyw i owoców, zwłaszcza zawartych w nich antyoksydantów, połowę talerza zawierają właśnie te produkty, przy czym zwrócono uwagę, że należy wybierać bardzo różnorodne, kolorowe, co wynika z dużego spectrum odżywczych i tzw. nieodżywczych składników, które powinniśmy dostarczyć do organizmu. W warzywach i owocach o różnych barwach występują bowiem różne substancje o unikalnych proporcjach, a każda barwa wskazuje na różne właściwości. Jednocześnie główną część talerza delikatnie dominują warzywa, gdyż one winny przeważać w naszej diecie nad owocami.

Kolejną grupą są produkty zbożowe, które stanowią blisko ¼ na talerzu zdrowia. Do produktów zbożowych zaliczymy głównie kasze, ryż oraz chleb, z jednoczesnym zaleceniem by spożywane produkty były przede wszystkim pełnoziarniste.

Tłuszcze i białka wypełniają pozostałą ¼ powierzchni talerza, w przeciwieństwie do miejsca jakie zajmują obecnie te produkty w diecie zachodniej, w tym również polskiej. Zaznaczyć należy, że występują tutaj przede wszystkim ryby oraz chude gatunki mięs. Do tego tę część uzupełniają inne zdrowe produkty, jak orzechy, nasiona roślin strączkowych czy jaja.

Niewątpliwe znamienną rolę w planowaniu prawidłowego sposobu żywienia w celu profilaktyki choroby nowotworowej jest modyfikacja nawyków żywieniowych. Stąd, według Państwowego Zakładu Higieny, można wiele z nich zmienić etapowo. Przykładowo ograniczenie spożycia soli można realizować, poprzez niedosalanie potraw i wprowadzeniu aromatycznych przypraw ziołowych, np. lubczykiem czy wybieraniu produktów bez dodatku soli lub te o obniżonej zawartości. Efekt ten uzyskamy świadomie czytając informację żywieniowa na etykiecie produktu. Pamiętaj! Labeling żywieniowy pozwala modyfikować nawyki żywieniowe.

0709 Data dodania 07.09,2023

Aflatoksyny - co z pleśnią w żywności

Zmiany w żywności prowadzące do ich zepsucia zaczynają się wtedy, gdy nie dostrzegamy ich jeszcze gołym okiem, a mimo prowadzą do niekorzystnego wpływu na nasze zdrowie. Gdy są już widoczne, najczęściej produkt uległ już zepsuciu w całości, stąd tak ważnym jest przestrzeganie terminu ważności. Zważywszy na to, że na etykietach produktów spożywczych może być zamieszczona "data minimalnej trwałości" lub "termin przydatności do spożycia", konieczne jest wyjaśnienie - czym różnią się te dwa pojęcia? Czytaj więcej
0709 Data dodania 07.09,2023

Mleko - jeden z najbardziej piętnowanych produktów - czy słusznie?

Szpitalne korytarze huczą od wskazówek przekazywanych wzajemnie przez pacjentów, dotyczących zakazów oraz nakazów żywieniowych obowiązujących podczas leczenia onkologicznego. Niekiedy pojawiają się także informacje wymieniane przez chorych podczas oczekiwania na wizytę lub co gorsza czasami przez lekarzy, to nierzadko legendarne mity żywieniowe, które mogą być nie tylko nieprawdziwe, a czasami nawet niebezpieczne. Właściwe wsparcie żywieniowe w okresie terapii onkologicznej, skutecznie wspomaga organizm w walce z chorobą. Jednym z nich jest całe mnóstwo mitów jakie narosły wokół aspektów zdrowotnych mleka. Czytaj więcej
1108 Data dodania 11.08,2023

Kawa - napój szkodliwy, czy jednak może być zdrowy?

Herbata i kawa to po wodzie najczęściej spożywane napoje na świecie. Biorąc pod uwagę ich popularność nie dziwi fakt, że ludzie zastanawiają się nad ich bezpieczeństwem i wpływem na zdrowie człowieka. Przedmiotem wielu badań naukowych stał się ewentualny związek/oddziaływanie picia herbaty czy kawy na zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory. Nieco szerzej zajmiemy się kawą. Kawa naturalna to palone i zmielone ziarna kawy, będące nasionami kawowca, natomiast tzw. kawa rozpuszczalna zawiera rozpuszczalne substancje pochodzące z suszonej, podwójnie parzonej kawy. Czytaj więcej
1108 Data dodania 11.08,2023

Jajka - co powinniśmy wiedzieć

Jaja kurze należą chyba do najbardziej kontrowersyjnych produktów w naszej diecie. Z jednej strony jest pogląd, że są źródłem dużej ilości cholesterolu, z drugiej zaś badania wskazują, że stanowią cenne źródło białka, witamin i innych ważnych składników odżywczych. Jaka jest więc prawda o jajkach? Czytaj więcej