Manualny drenaż limfatyczny (MDL) - zasadniczo różni się od masażu klasycznego. Intensywne techniki masażu klasycznego doprowadzają do przekrwienia mięśni i w efekcie do nadprodukcji chłonki. Manualny drenaż limfatyczny to specyficzne odkształcanie tkanek, które wspomaga usuwanie płynów tkankowych, zwiększa transport chłonki, odblokowuje zastój chłonny w danym obszarze ciała, zmniejsza dolegliwości bólowe, poprawia motorykę mięśni gładkich naczyń chłonnych, wspomaga tworzenie naczyń chłonnych w miejscach przerwania, oraz pobudza nerw błędny. Drenaż jest skuteczny pod warunkiem stosowania przez terapeutę głębokich chwytów w celu uruchomienia odpływu śródmiąższowego i międzypowięziowego oraz gdy trwa od 45 do 60 minut. Specyfiką MDL jest to, że drenażem objęty jest nie tylko obszar samego obrzęku. Zabieg rozpoczyna się w okolicy szyi, u zbiegu głównych pni limfatycznych z układem żylnym, następnie obejmuje części/kwadranty tułowia wolne od obrzęku, następnie kwadranty przyległe do kończyny obrzękniętej, a na końcu obszar samego obrzęku. W przypadku obrzęków utrwalonych, o dużej spoistości tkankowej, manualny drenaż limfatyczny jest wzbogacany o techniki specjalne pozwalające na rozluźnienie zwłóknień tkanki w obrębie obrzęku. Warto podkreślić, że przed przystąpieniem do wykonywania manualnego drenażu limfatycznego należy wykluczyć przeciwwskazania zarówno ogólne jak i miejscowe.
Bezwzględne przeciwwskazania do MLD są:
- aktywny proces zapalny,
- niewydolność serca.
Przeciwwskazania miejscowe dla MLD są:
- w obrębie szyi – nadczynność tarczycy, nadwrażliwość zatoki tętnicy szyjnej, zaburzenia rytmu serca,
- w obrębie jamy brzusznej – ciąża, miesiączka, tętniak aorty brzusznej, nieswoiste zapalenia jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, colitis ulcerosa), uchyłkowatość jelit, ostre schorzenia jamy brzusznej, w obrębie kończyn – zakrzepowe zapalenie żył.
Najnowsze metaanalizy i przeglądy systematyczne podkreślają, że manualny drenaż limfatyczny powinien stanowić składową kompleksowego postępowania przeciwobrzękowego, lecz opieranie procesu leczniczego jedynie na tym zabiegu nie jest wystarczające.