Rak prostaty jest najczęściej rozpoznawanym nowotworem wśród mężczyzn w Polsce i stanowi rosnący problem onkologiczny. Zgodnie z szacunkami Krajowego Rejestru Nowotworów w Polsce co roku notuje się ponad 16 tysięcy nowych zachorowań. Dane statystyczne jednoznacznie wskazują, jak wielkie wyzwanie dla onkologów, radioterapeutów, urologów, zespołu pielęgniarskiego a także fizjoterapeutów stanowi leczenie mężczyzn chorych na raka gruczołu krokowego. Pacjenci którzy są świadomi swojej choroby oraz zasad i etapów terapii mogą zdecydowanie łatwiej i bezpieczniej realizować wieloetapowy i często długotrwały proces leczenia i fizjoterapii.
Prostata (gruczoł krokowy, stercz) ulokowana jest tuż pod pęcherzem moczowym i otacza cewkę moczową, ma wielkość orzecha włoskiego o wadze ok. 20-30 gramów. Podstawową funkcją prostaty jest produkcja wydzieliny, która pomaga plemnikom w przeżyciu, jak również wpływa na ich ruchomość. Dzięki zdrowej prostacie i jej funkcjom możemy mówić o zdolności do prokreacji.
Wyróżnia się dwie podstawowe choroby prostaty. Pierwszą z nich jest łagodny przerost prostaty,
a drugą, niestety, nowotwór tego narządu. Objawy, które powinny zaniepokoić mężczyzn, to problemy z rozpoczęciem mikcji, wąski strumień moczu, czy krew w nasieniu lub w moczu. Warto podkreślić, że są to objawy, które mogą świadczyć zarówno o łagodnym przeroście, jak i o zmianach nowotworowych.
Wśród czynników sprzyjających zachorowaniu na raka prostaty wymienia się przede wszystkim wiek mężczyzny ponieważ ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu zaczyna gwałtownie rosnąć po 55 roku życia, osiągając swój szczyt w wieku 70–74 lat. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest obciążony wywiad rodzinny, czy predyspozycje rodzinne ponieważ u panów, u których ojciec lub brat chorowali na raka prostaty ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu zwiększa się nawet 10 krotnie. Pod szczególną kontrolą urologa powinni być panowie z odziedziczonymi mutacjami genów BRCA1 lub BRCA2 oraz z zespołem Lyncha, czyli tzw. dziedzicznym rakiem jelita grubego bez polipowatości lub HNPCC. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka prostaty należy zaliczyć także prowadzenie niezdrowego trybu życia – niedostateczną aktywność fizyczną, otyłość, uzależnienie od tytoniu czy dietę bogatą w tłuszcze nasycone.
Rak prostaty jest bardzo podstępnym nowotworem ponieważ nawet przez kilka lat od momentu pojawienia się pierwszych komórek nowotworowych do czasu wystąpienia typowych objawów choroby może rozwijać się w sposób bezobjawowy. Najczęstszymi objawami towarzyszącymi rakowi prostaty są słaby, przerywany strumień moczu oraz jego częste oddawanie. Do pozostałych objawów zalicza się głównie obecność krwi w moczu lub w spermie, nietrzymanie moczu, uczucie parcia na pęcherz, bolesność mikcji czy zaburzenia erekcji. Zdarza się, że pierwszym objawem raka prostaty, który jest już w stadium zaawansowanym są bóle kostne z uwagi na fakt zlokalizowania się przerzutów nowotworu w kościach. U mężczyzn z przerzutami występują także inne dolegliwości takie jak osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych, porażenie kończyn dolnych spowodowane uciskiem na rdzeń kręgowy, czy powiększenie węzłów chłonnych, które powoduje obrzęki nóg.