Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNTM) jest najczęstszą postacią nietrzymanie moczu (NTM) występującą wśród kobiet. Charakteryzuje się ono bezwiednym, niekontrolowanym wyciekiem niewielkiej ilości moczu. Do utraty moczu dochodzi w momencie, gdy na skutek przyrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej wzrasta ciśnienie śródpęcherzowe, równocześnie przewyższające maksymalne ciśnienie wewnątrz cewki moczowej – najczęściej w trakcie kichania, kaszlu, śmiechu czy też wysiłku fizycznego, bez udziału mięśnia wypieracza. Typowy dla zjawiska wysiłkowego nietrzymania moczu (WNTM) jest fakt, iż nie towarzyszy mu nigdy uczucie parcia, a częstość mikcji w ciągu dnia sprzed okresu wystąpienia choroby nie ulega zmianie. Cechą wyróżniającą tę postać nietrzymania moczu na tle pozostałych jest to, iż objawy dolegliwości zanikają całkowicie w godzinach nocnych.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNTM) występuje na skutek uszkodzenia w obrębie mechanizmów zamykających cewkę moczową.
Rodzaje wysiłkowego nietrzymania moczu (WNTM):
- Typ 0 – zamknięta szyja pęcherza moczowego powyżej spojenia łonowego, niewydolna podczas kaszlu, brak wycieku moczu;
- Typ I – szyja pęcherza obniżona o 2 cm, niewydolna w trakcie kaszlu, niekontrolowany wyciek moczu w trakcie wysiłku;
- Typ II a – szyja pęcherza obniżona > 2cm, niewydolna podczas kaszlu, objawy inkontynencji w następstwie obniżenia przedniej ściany pochwy (cystocoele);
- Typ II b – w spoczynku szyja pęcherza poniżej spojenia łonowego, w trakcie kaszlu obniża się jeszcze bardziej i towarzyszy temu zjawisko inkontynencji;
- Typ III – niewydolność zwieracza zewnętrznego.
Klasyfikacja wysiłkowego nietrzymania moczu ze względu na stopień zaawansowania jego objawów (wg Stameya):
- I stopień – popuszczanie moczu tylko w trakcie znacznego i gwałtownego wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej;
- II stopień – bezwiedny wyciek moczu w trakcie umiarkowanego wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej, najczęściej podczas chodzenia po schodach, podskakiwania oraz lekkiej pracy fizycznej;
- III stopień – wyciek moczu w trakcie leżenia, stania lub chodzenia.