Zabieg chirurgiczny prowadzi do uszkodzenia tkanek przebiegających przez wszystkie warstwy ciała: skórę, czyli obszar leżący najbardziej powierzchownie (naskórek oraz skóra właściwa), powięź powierzchowną (umożliwia ruch poślizgu mięśni pod skórą w trakcie ich skurczu), powięź głęboką (synchronizacja aktywności mięśni umożliwiająca wykonywanie płynnych i ekonomicznych ruchów). Uszkodzenie tkanek miękkich może doprowadzić do zaburzeń właściwego poruszania się względem siebie poszczególnych elementów tkankowych. To z kolei zaburza właściwą propriocepcję oraz równowagę pomiędzy synergistami i antagonistami, co z kolei prowadzi do dysfunkcji motorycznych i ograniczeń ruchomości.
Proces prawidłowego gojenia rany składa się z kilku etapów następujących po sobie.
Pierwszy etap to faza reakcji zapalnej, podczas której w ciągu 24-48 godzin dochodzi do przekrwienia uszkodzonych tkanek, zwiększa się przepuszczalność naczyń krwionośnych i dochodzi do przemieszczania się w obręb rany komórek fagocytarnych, jak np.: makrofagi, granulocyty i monocyty. W drugim etapie następuje oczyszczanie rany, które trwa około 7 dni. W trzeciej zaś następuje stymulacja fibroblastów do produkcji włókien kolagenowych, a jednocześnie dochodzi do proliferacji włośniczek i tworzenia się siatki naczyń krwionośnych. Etap ten nazywamy fazą naczyniową. Podczas czwartego etapu początkowo twarda i zaczerwieniona blizna ulega przebudowie i modelowaniu, czyli dojrzewaniu, aż z czasem staje się miękka i blednie. Okres powstawania blizny, jej modelowania i dojrzewania trwa od 6 do 12 miesięcy. Końcowy etap gojenia się rany to bliznowacenie, czyli powstanie zbitej, słabo unaczynionej tkanki łącznej pozbawionej mieszków włosowych, komórek barwnikowych (melanocytów) oraz gruczołów łojowych i potowych.
Proces prawidłowego gojenia się rany z pozostawieniem trwałego śladu w postaci blizny zależy od wielu czynników, do których należą:
- przyczyna przerwania ciągłości skóry, rodzaj urazu (np. cięcie przypadkowe, zaplanowana operacja chirurgiczna, blizna pooparzeniowa),
- umiejscowienie rany (np. twarz, staw kolanowy),
- długość rany, jej kształt i przebieg,
- przebieg procesu gojenia (np. krwiak, ro- pienie rany),
- wiek pacjenta,
- kolor skóry,
- stan ogólny pacjenta i choroby współtowarzyszące,
- skłonności dziedziczne i indywidualne do powstawania blizn przerostowych i bliznowców.
Podział blizn:
- Blizna prawidłowa – ma perłowy kolor, jest płaska i nie wystaje ponad obszar otaczającej ją skóry.
- Blizna nieprawidłowa – jest barwy czerwonej. Pacjent odczuwa w jej obszarze bolesność oraz swędzenie. Blizna lekko wystaje ponad obszar otaczającej ją skóry.
- Blizna przerosła liniowa – koloru czerwonego, lekko uniesiona. Czasami pacjenci odczuwają ból i swędzenie. Blizna nie wykracza poza zakres rany chirurgicznej.
- Blizna przerosła o dużej powierzchni – blizna o większej płaszczyźnie, wypukła. Czasami pacjenci czują swędzenie.
- Mały bliznowiec (keloid) – pacjent czuje swędzenie w obszarze blizny. Jest ona wypukła i wykracza poza obrys rany.
- Duży bliznowiec (keloid) – duża, wypukła blizna. Pacjent skarży się na swędzenie i ból. Blizna wykracza poza obszar rany.