Fizjoterapię onkologiczną można określić jako okres towarzyszenia pacjentowi z chorobą nowotworową w procesie uzyskiwania maksymalnej sprawności psychofizycznej w ramach ograniczeń wywołanych zarówno przez chorobę jak i proces leczenia. Uznaje się, że pacjenci wymagają fizjoterapii podczas całego procesu leczenia, a terapia może mieć charakter profilaktyczny, naprawczy, wspomagający i paliatywny na każdym etapie leczenia.
Jeżeli na jedno z poniższych pytań odpowiesz „TAK”, to oznacza, że fizjoterapia onkologiczna jest dla
CIEBIE!
Czy miałaś/eś obawy jak choroba wpłynie na Twoje ciało?
Czy miałaś/eś bóle i obrzęki? Drętwienia? Mrowienia?
Czy szybko się męczyłaś/eś i odczuwałaś/eś brak energii?
Czy problematyczny był sen i relaks?
Czy doświadczałaś/eś duszności? Trudności w oddychaniu?
Czy choroba miała wpływ na Twoją równowagę i koordynację ruchową?
Czy choroba uniemożliwiała Ci podejmowanie ulubionych aktywności i hobby?
Czy stresowałaś/eś się sytuacją zawodową, organizacją życia domowego?
Czy odczuwałaś/eś osłabienie mięśniowe i sztywność stawową?
Czy pojawiały się nieznane wcześniej problemy urologiczne, gastryczne?
Czy miałaś/eś problem z podjęciem decyzji o powrocie do ćwiczeń i aktywności
sportowej sprzed zachorowania?
Fizjoterapia onkologiczna może w tym pomóc.
Rola fizjoterapeuty w procesie leczenia onkologicznego
Rolą fizjoterapeuty w procesie fizjoterapii onkologicznej jest planowanie i realizowanie zindywidualizowanej fizjoterapii uzależnionej od rodzaju nowotworu, wieku, poziomu sprawności chorego, stopnia zaawansowania choroby, etapu powrotu do zdrowia, rodzaju leczenia i obecności objawów niepożądanych, kierując się celami określonymi przez pacjenta. Wielu pacjentów z chorobą nowotworową odczuwa ból, strach, doświadcza uczucia zmęczenia, traci pewność siebie. Poza tym u chorych obserwuje się zmniejszenie ruchomości stawowej, siły i wytrzymałości mięśni a także nietrzymanie moczu. Fizjoterapeuci onkologiczni są ekspertami w przywracaniu ruchu i funkcji u osób dotkniętych nowotworem. Ocena chorych pod kątem ograniczeń funkcjonalnych możliwa jest zaraz po diagnozie, w trakcie leczenia i kontynuowana po zakończeniu terapii przeciwnowotworowej. Opieka fizjoterapeutyczna obejmuje wczesne interwencje przed leczeniem (ang. prehabilitation), których celem jest poprawa wyjściowej sprawności chorego; rehabilitację w trakcie leczenia onkologicznego i po okresie ostrym oraz opiekę i fizjoterapię pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, która staje się chorobą przewlekłą. Ponadto, niezbędna jest ciągła edukacja chorych. Pozwala ona zwiększyć świadomość pacjenta na temat potencjalnych późnych skutków leczenia oraz promować postawę aktywnego uczestniczenia w procesie diagnostyki i leczenia choroby. Dodatkowo fizjoterapeuci koncentrują się na wzmacnianiu zachowań prozdrowotnych, takich jak aktywność fizyczna, czy kontrola masy ciała. Rolą fizjoterapeuty jest wspieranie osób doświadczających choroby nowotworowej, zarówno w okresie leczenia jak i rekonwalescencji, aktywne wspomaganie programów fizjoterapii i aktywności fizycznej - kluczowych dla zdrowia i dobrego samopoczucia chorych.