Rodzaje i dobór obciążeń treningowych pacjenta onkologicznego

Dla osób leczonych z powodu nowotworów najbardziej rekomendowane są naturalne formy ruchu, które angażują duże zespoły mięśniowe, takie jak różne formy chodu, począwszy od spacerów aż do treningu marszowego, nordic walking, bieg, jazda na rowerze, pływanie czy też taniec.

Intensywność wysiłku zalecanego pacjentom onkologicznym powinna być umiarkowana, czyli na poziomie 50-80% maksymalnego pochłaniania tlenu (VO2max) lub 60-80% tętna maksymalnego (HRmax). Stopień zmęczenia wysiłkiem fizycznym nie powinien być maksymalny, powinien on być określony jako średni lub niezbyt ciężki, co odpowiada zakresowi 11-14 punktów w skali Borga.

Intensywność wysiłku dobieramy biorąc pod uwagę stan ogólny pacjenta, etap leczenia, aktualną morfologię, możliwości funkcjonalne oraz ewentualne przeciwwskazania do wysiłku wynikające
z chorób współistniejących.

Częstotliwość treningów powinna wynosić od 3 do 5 razy w tygodniu, natomiast czas jednostki treningowej od 30 do 60 minut. Aby zaobserwować fizjologiczne efekty podejmowania wysiłku fizycznego, czas trwania programu usprawniającego musi wynosić co najmniej 6 tygodni.

W zależności od wydolności fizycznej oraz stopnia wytrenowania stosujemy metodę ciągłą, polegającą na nieustannym podejmowaniu wysiłku fizycznego przez określony czas, lub metodę interwałową, charakteryzującą się następowaniem po sobie faz obciążenia i odpoczynku. Ta druga metoda zdecydowanie zalecana jest dla osób z niższą tolerancją wysiłkową. Należy podkreślić, że ćwiczenia wykonywane w tej grupie chorych powinny mieć charakter tlenowy. 

W celu optymalizacji programu treningowego warto wykorzystywać treningi mieszane, które łączą elementy ćwiczeń kondycyjnych, wytrzymałościowych, siłowych, rozciągających i relaksacyjnych,
a także pracy nad równowagą. Należy pamiętać, iż warunkiem osiągnięcia widocznych rezultatów wynikających z uprawiania ćwiczeń ruchowych jest systematyczność, prawidłowa technika ich wykonywania oraz właściwa intensywność, dostosowywana do aktualnych możliwości psychofizycznych pacjenta.

Zalecana wartości tętna dla osób ćwiczących po leczeniu onkologicznym w zależności od ich wieku