Psychologia

Procesy poznawcze po leczeniu onkologicznym

O tym, że zastosowanie cytostatyków w leczeniu choroby nowotworowej powoduje występowanie objawów ubocznych wiedzą zasadniczo wszyscy pacjenci onkologiczni. Zwykle w powszechnym rozumieniu zalicza się do nich objawy ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty), przerzedzanie się czy utratę włosów czy też zmniejszenie  odporności immunologicznej organizmu. Rzadziej przed rozpoczęciem chemioterapii pacjenci wiedzą o wpływie takiego leczenia na centralny układ nerwowy i przebieg procesów poznawczych.  Czytaj więcej

Gdy zachorowanie staje się traumą

Termin i zjawisko traumy nie jest nowe i ma zastosowanie gdy chcemy określić wystąpienie zespołu zaburzeń występujących po doświadczeniu silnego i nagłego stresu. W języku angielskim używa się skrótu, który nie posiada odpowiednika w języku polskim – PTSD – Post-Traumatic Stress Disorder. Czytaj więcej

Czekanie i cierpliwość w chorobie

Szybkie tempo życia, wielość i różnorodność bodźców, realizacja (często bardzo ambitnych) planów i napiętych grafików sprawiają, że ciągle jesteśmy w pędzie i pogoni za czymś. To nie jest właściwe miejsce by zastanawiać się czy tak jest dobrze i rzadko zastanawiamy się czy tak chcemy żyć. Refleksja pojawia się wraz z chorobą i koniecznością wprowadzenia, przynajmniej czasowo, zmian. Czytaj więcej

Zakończenie leczenia – ulga czy wzrost niepokoju?

Wiemy, że jeśli coś ma początek, to również kiedyś dobiegnie końca. Na początku terapii nowotworu chory zwykle otrzymuje informację jaki rodzaj leczenia został dla niego zaplanowany. Bywa, że bardzo szybko dowiaduje się o leczeniu podstawowym i uzupełniającym, o okresowych pobytach w szpitalu, o warunkowaniu kolejnych etapów leczenia od wyników badań, a niekiedy zaskakiwany jest zmianami strategii, przerwami w leczeniu, włączaniem innych terapii. Czytaj więcej

Lęk w chorobie nowotworowej

Rozpoznanie i leczenie choroby nowotworowej wprowadza do życia chorego i jego bliskich całkowicie nowe doświadczenia i stawia nowe trudne wyzwania. Co więcej, takie doświadczenia mają charakter awersyjny i spostrzegane są jako niepożądane, niechciane oraz silnie obciążające, co bezpośrednio przyczynia się do obniżenia poczucia jakości życia (QL – quality of life). Pojawiające się myśli, skojarzenia, czy emocje zawsze mają charakter indywidualny, a ich rozdaj i trwałość zmieniają się w czasie. U wielu osób rozpoznanie nowotworu wzbudza strach lub lęk i poczucie zagrożenia. Czytaj więcej

Wsparcie społeczne w chorobie

Bliskie otoczenie chorego, podobnie jak on, przeżywa liczne dylematy i boryka się z niewiedzą i brakiem doświadczenia w pozostawaniu w bliskiej relacji z chorym, który jest świadomy swojego stanu. Dla chorego przebywanie wśród wrażliwych na jego sytuację osób z otoczenia jest wielkim wsparciem, nawet gdy nie w pełni zaspokaja jego potrzeby i posiada różne ograniczenia. Czytaj więcej

Oswajanie choroby

W przypadku zachorowania na schorzenie, w przebiegu którego znany jest standardowy przebieg, na który składa się początek, pełnoobjawowy rozwój oraz stan zejściowy (choroby), czyli jej ustępowanie, organizm mobilizuje się  i nastawia  na walkę, której celem jest pokonanie choroby. Zwykle też, biologicznej aktywności organizmu towarzyszy   mobilizacja psychiczna, która ułatwia poradzenie sobie z niedogodnościami zachorowania i leczenie. Taki proces jest łatwiejszy gdy przeciętny czas trwania można przewidzieć. Czytaj więcej

Mechanizmy pomocne w zmaganiu się z doświadczeniem choroby jako kryzysu

Po rozpoznaniu choroby nowotworowej, kiedy występuje konieczność zmierzenia się istotną awersyjną niewiadomą, bardzo pomocne jest posłużenie się doświadczeniem  pozytywnego rozwiązania wcześniejszego kryzysu życiowego, szczególnie gdy wskutek osobistych przeżyć powstało  wewnętrzne przekonanie o możliwości poradzenia sobie lub aktywnego  pogodzenia się z sytuacja kryzysową. Czytaj więcej

Spojrzenie na chorobę nowotworową w kategoriach kryzysu życiowego

W dorosłym życiu doświadczamy zdarzeń, które są nieprzyjemne, przykre, trudne do rozwiązania lub/i trudne do zniesienia, awersyjne, a nawet dramatyczne. Zachorowanie na chorobę nowotworową w wielu przypadkach posiada znamiona trudnego, a nawet krytycznego doświadczenia w życiu. Czytaj więcej

Style zachowań i postawy wobec zachorowania i chorowania na nowotwór (część II)

Postawy wobec własnej choroby i procesu chorowania tworzone są nie tylko przez chorych na choroby nowotworowe, a przez pacjentów chorujących wystarczająco długo (i poważnie), by myśli zostały zaangażowane w nową sytuację oraz aby w ślad za myślami podążały emocje oraz motywacja do podejmowania zachowań. W poprzedniej części została przedstawiona postawa aktywna. Teraz zajmiemy się postawą pasywną oraz zachowaniami autodestrukcyjnymi. Czytaj więcej